در قرون وسطی، ازدواج بیشتر از پیوند میان دو نفر اهمیت داشت و در بسیاری موارد اتحاد و پیوند بین دو خانواده، دو تجارت و حرفه و حتی اتحاد بین دو کشور به شمار می آمد. بنابراین عروس باید به شکلی لباسی می پوشید که به بهترین شکلی معرف خانواده او باشد؛ لباس او تنها معرف شخص او نبود.
در آن زمان ازدواج های سلطنتی دارای اهمیت سیاسی بسیاری بود و برای ایجاد اتحاد و پیمانی محکم بین دو کشور انجام می شد، بنابراین لازم بود تا عروس جوان عالی و باشکوه به نظر برسد تا اعتبار و حیثیت کشور خود را تقویت کند و با نشان دادن ثروت و توانگری ملت خود، بر کشور داماد تاثیر بگذارد. جواهرات عروس هم به عنوان بخشی از جهیزیه او، مورد توجه و بحث قرار می گرفت.
خانوادههای ثروتمند سلطنتی از پارچههای گران قیمت مانند مخمل، ابریشم، حریر یا پارچههایی که از نخ طلا و نقره بافته میشد برای لباس عروس استفاده میکردند. در آن زمان پارچه ها با دست ریسیده می شد، بافته می شد و خشک می شد، و در نتیجه استفاده اقتصادی و صرفه جویانه از پارچه معمول بود؛ دامن ها را به شکل جمع، بزرگ و پف کرده درست می کردند، طول آستین ها تا زمین ادامه داشت و دنباله دامن در پشت لباس به طول چند متر کشیده می شد.
رنگ های استفاده شده هم گرانبها و با شکوه بود؛ تنها افراد ثروتمند قادر بودند رنگهای گران قیمتی همچون قرمز، ارغوانی و مشکی را تهیه کنند، زیرا این رنگها بسیار سخت تر از رنگ هایی که از رنگ های گیاهی طبیعی به دست می آمد، تهیه می شد. علاوه براین، لباس عروس با جواهرات قیمتی از قبیل الماس، یاقوت سرخ، یاقوت کبود، زمرد و مروارید تزئین می شد.
بنابراین عروس در لباس خود در برابر تابش آفتاب می درخشید. گاهی اوقات لباس عروس چنان با جواهرات پوشیده می شد، به طوری که پارچه لباس در زیر آنها پنهان می شد؛ در قرن پانزدهم زمانی که شاهزاده مارگارت در انگلستان ازدواج کرد، لباس او به حدی سنگین بود که نمی توانست حرکت کند و به کمک دو نفر به کلیسا برده شد!
آبی یا سفید؟ مساله این است!
در گذشته، رنگ آبی نمادی از پاکدامنی بود و به همین دلیل در گذشته بسیاری از زنان رنگ آبی را برای لباس روز عروسیشان انتخاب میکردند. در حقیقت ملکه ویکتوریا با انتخاب رنگ سفید برای لباسی که برای روز ازدواجش تهیه میشد تغییراتی را در این عرصه ایجاد کرد که همچنان تا به امروز باقی مانده است.
اگرچه در آن زمان رنگ سفید، رنگی بود که معمولا در مراسم سوگواری مرسوم بود، اما ملکه ویکتوریا تصمیم گرفت به عنوان نمادی از پاکی و به نشانه احساس پاک و صمیمی نسبت به همسرش، این رنگ یعنی رنگ سفید را انتخاب کند. البته این لباس، غافلگیری ناخوشایندی نبود، زیرا به زودی زنان در سرتاسر اروپا و آمریکا از لباس های سفید برای عروسی خود استفاده کردند. اگرچه عروس هایی هم وجود داشتند که همچنان در لباس هایی به رنگهای دیگر ازدواج میکردند؛ اما رنگ سفید به عنوان رنگی مناسب و عالی برای لباس عروس تعیین شده بود و از آن زمان تا کنون ادامه یافته است.
رنگ لباس را ببین آینده را حدس بزن!
یک شعر قدیمی درباره اینکه چگونه رنگ لباس عروسی شما، بر آینده شما تاثیر می گذارد می گوید: «ازدواج در لباس سفید یعنی بسیار خوب و صحیح انتخاب کرده اید؛ ازدواج در رنگ خاکستری یعنی به راه دوری خواهید رفت؛ ازدواج در رنگ سیاه، شما آرزو خواهید کرد که بازگردید؛ ازدواج در رنگ قرمز، شما آرزوی مرگ خواهید کرد؛ ازدواج در رنگ آبی، یعنی شما همواره خالص، پابرجا و راستگو خواهید بود؛ ازدواج در رنگ سبز یعنی شما از دیده شدن خجالت می کشید؛ ازدواج در رنگ زرد، یعنی شما از مرد خود خجالت می کشید؛ ازدواج در رنگ قهوه ای یعنی شما در خارج شهر زندگی خواهید کرد و ازدواج در رنگ صورتی یعنی روح شما غرق خواهد شد.»
اجاره لباس عروس از کی باب شد؟
در زمان جنگ جهانی دوم بسیاری از عروس ها احساس کردند که ازدواج در لباس سفیدی مجلل، شایسته نیست، بنابراین لباس های ساده ای را برای مراسم عروسی خود انتخاب می کردند. در آن زمان زن ها وظیفه خود دیدند تا مراسم ازدواج سنتی را ترک کنند، در نتیجه آنها زمان کافی برای یافتن لباس عروس مناسب نداشتند، بنابراین باید بهترین لباس خود را برای این کار انتخاب می کردند.
اگر عروسی می خواست که حتما لباس عروس سفید داشته باشد، می توانست آن را برای مراسم، قرض بگیرد یا اجاره کند. اگر عروس و داماد هر دو در جنگ شرکت داشتند، در اونیفورم های نظامی خود ازدواج می کردند.
لباس عروس های سنتی
در فرهنگ های مختلف، لباس های سنتی هنوز جایگاه خود را در مراسم عروسی حفظ کرده اند. در ایران خودمان کردها، لرها، ترک ها و ترکمن ها لباس های محلی خود را در مراسم عروسی دارند که اگرچه جوانترها از آنها استقبال چندانی نمی کنند، اما هنوز خیلی ها دوست دارند برای چند دقیقه در مراسم شان این لباس های رنگی و پر زرق و برق را بپوشند و عکس یادگاری بگیرند.
در کشورهای دیگر هم مردم سنتی همین روش را دارند. مثلا ژاپنیها همچنان در مراسم ازدواجشان لباس سنتی یا همان کیمونو را بر تن میکنند. داماد با پوشیدن کیمونو مشکی و عروس با پوشیدن کیمونو سفید در مراسم رسمی ازدواج حضور پیدا میکنند. در مالزی، لباس و شال و کلاه رنگی و محلی به تن می کنند. ترک ها کمربند قرمز معروف شان را به کمر عروس می بندند و هندی ها لباس قرمز به عروس می پوشانند چون معتقدند قرمز نمادی از خوشیمنی است. لباس عروس هندی، همان ساری است که از پارچه ابریشمی قرمز رنگ تهیه شده و روی آن جواهر، سنگ یا کریستال دوخته میشود.