دندان ساختاری منظم، سپیدفام و کوچک در دهان یا فک مهره‌داران است که برای خرد کردن خوراک مورد استفاده قرار می‌گیرد. برخی جانوران ازجمله گوشتخواران، از دندان برای شکار کردن یا دفاع از خود نیز بهره می‌جویند. ریشه دندان‌ها بوسیله لثه پوشیده شده است. دندان‌ها از استخوان ساخته نشده‌اند بلکه بافت‌های چندگانه با تراکم و سختی مختلف هستند. منشأ بافت‌های سلولی که در نهایت به دندان‌ها تبدیل می‌شوند لایه زایای جنینی به نام برون پوست (اکتودرم) است.

 

ساختار کلی دندان‌ها در مهره داران مشابه است، هرچند تفاوت‌هایی در شکل و موقعیت قرارگیری آنها وجود دارد. دندان‌های پستانداران ریشه‌های عمیقی دارد و الگوی آنها در بعضی ماهی‌ها و تمساح سانان هم یافت می‌شود. در اغلب استخوان ماهیان، دندان‌ها به سطح بیرونی استخوان متصل هستند، در حالیکه در مارمولک‌ها دندان‌ها به یک سمت سطح داخلی فک متصل هستند. در غضروف ماهیان مثل کوسه‌ها، دندان‌ها به وسیله لیگامنت (رباط) سختی به حلقه غضروفی که شکل آرواره می‌باشد متصل هستند.

 

دندان‌ها از جمله ویژگی‌های متمایز (و طولانی مدت) گونه‌های پستانداران هستند. در دیرینه شناسی از دندان‌ها برای شناسایی گونه‌های سنگواره‌ها و مشخص کردن رابطه آنها استفاده می‌کنند. شکل دندان‌های جانوران بستگی به نوع غذای آنها دارد. به عنوان مثال، غذاهای گیاهی به سختی هضم می‌شوند، گیاه خواران دندان‌های آسیای بزرگ زیادی برای جویدن و آسیاب کردن غذا دارند. از طرف دیگر گوشت‌خواران به دندان‌های نیش برای کشتن شکار و پاره کردن گوشت نیاز دارند.

 

پستانداران دیفی دونت هستند، یعنی دو دسته دندان دارند. در انسان‌ها، اولین دسته (دندان‌های شیری) معمولاً در حدود ۶ ماهگی ظاهر می‌شوند، هرچند بعضی نوزادان در هنگام تولد یک یا چند دندان قابل رویت دارند که به آنها دندان‌های نوزادی می‌گویند. درآمدن دندان‌ها به طور طبیعی در حدود ۶ ماهگی می‌باشد که می‌تواند دردناک باشد. کانگوروها، فیلها و گاو دریایی استثناهای پستانداران هستند زیرا پلی فیودونت می‌باشند.

 

بعضی از حیوانات فقط یک سری دندان دارند (مونوفیودونت) در حالیکه بعضی دیگر چندین سری دندان دارند (پلی فیودونت). به عنوان مثال در کوسه‌ها، هر دو هفته، دندان‌های جدیدی برای جایگزینی دندان‌های ساییده شده رشد می‌کند. دندان پیش جوندگان به طور مستمر رشد می‌کند و در حین جویدن ساییده می‌شود تا طول آن نسبتاً ثابت بماند. روش سگ آبی بخشی از وضعیتش می‌باشد. بیشتر جوندگان مثل ول (نه موش) و خوکچه هندی، همچنین خرگوشان مثل خرگوش علاوه بر دندان‌های پیش، دندان‌های آسیاشان هم مداوم رشد می‌کنند.

 

دندان‌ها همیشه به آرواره متصل نیستند مثل دندان‌های پستانداران. در بیشتر خزندگان و ماهی‌ها، دندان‌ها به کام یا کف دهان متصل شده‌اند و ردیف‌های اضافی داخل فک بوجود آورده‌اند. بعضی استخوان ماهیان دندان‌هایی در حلق خود دارند. در حالیکه معنای معمول دندان درست نیست، مقیاس دندانی کوسه‌ها تقریباً در ساختار یکسان است و به احتمال زیاد منشأ تکاملی یکسانی دارند. در واقع، به نظر می‌رسد دندان‌ها اولین بار در کوسه‌ها به تکامل رسیده‌اند و در بی آروارگان اولیه وجود نداشته‌اند – در صورتیکه مارماهی ساختارهای دندان مانند بر روی زبان خود دارد، در واقع، آنها ترکیبات کراتینی هستند و عاج و مینای دندان نداشته و هیچ رابطه‌ای با دندان‌های واقعی ندارند. اگرچه ساختارهای دندانی شکل پیشرفته با عاج دندان و مینای دندان در اواخر دوره قیف دندانان (کنودونت‌ها) دیده شده‌اند، امروزه فرض می‌شود که آنها به طور مستقل از دندان‌های مهره دان تکامل یافته‌اند.

 

 

از آنجایی که دوزیستان معمولاً غذاهای نرم می‌خورند، معمولاً دندان‌های کوچکی دارند یا اصلاً دندان ندارند. در خزندگان، دندان‌ها معمولاً ساده بوده و مخروطی شکل هستند، اگر چه تفاوت‌هایی در بین گونه‌ها وجود دارد، مهمترین آنها دندان‌های نیش مارها برای تزریق سم می‌باشد. الگوی دندان‌های پیش، نیش، آسیای کوچک و آسیای بزرگ، به درجات مختلف، تنها در پستانداران و در اجداد تکامل یافته آنها، دیده می‌شود. تعداد این نوع از دندان‌ها در بین گونه‌ها متفاوت است؛ علم جانورشناسی از یک فرمول دندانی استاندارد برای توصیف دقیق الگوهای دندانی هر گروه از موجودات استفاده می‌کند.