بش قارداش يکي از جاذبه هاي طبيعي شهرستان بجنورد مي باشد که از لحاظ واژه به معني پنج برادر مي باشد .
نقطه جغرافيايي
? کيلومتري شهر بجنورد ( مرکز استان خراسان شمالي ) در مسير جاده بجنورد اسفراين مي باشد .
تاريخي
پيش از اسلام در زمان اشکانيان و ساسانيان در اين محل عبادتگاه پيشوايان کنتيس زرتشتي قرار داشته است . به سبب اقامت چهار فصل مغ ( بزرگان ديني زرتشتي ) به چهار مغان شهرت يافته است .طبق مدارک موجود آب چشمه به چهرمغان يا چرمغان موسوم بوده که هم اکنون نيز به اين نام معروف است . نام اين مکان يعني بش قارداش بر اساس داستاني تاريخي است که در بين مردم شهر جريان دارد . طبق اين افسانه در روزگاران قديم پنج برادر در شهر بجنورد زندگي مي کردند که به دليل مخالفت با ظلم و ستم حکمران تحت تعقيب ماموران قرار داشتند . اين پنج برادر به همراه هم گريختند و ماموران نيز آنها را تا اين مکان تعقيب کردند . پنج برادر از خدا طلب کمک کردند ، در اين هنگام پنج سوراخ در کوه ايجاد شد که برادران به آنها پناه بردند و از سوراخ ها آب گوارايي جاري شد . تا سال ها قبل و پيش از خشکسالي هاي شديد تعداد چشمه ها پنج عدد بود که تمامي آنها آب بسيار داشتند . البته بعضي از افراد ناآگاه اين موضوع را اين چنين نقل مي کنند که چون پنج چشمه غار مانند سنگي وجود دارد نامشان بش قارداش شده است . قار=غار و داش که در ترکي همان سنگ است . البته احتمالا اين روايت توسط مهاجران و کساني آشنايي به زبان ترکي نداشته اند پديد آمده . در ترکي صفت قبل از اسم مي آيد . يعني اگر اين گونه بود بايد نام " بش داشلِه غار " به آن مي دادند .
آب چشمه بش قارداش از کوهي سنگي و از پنج شکاف بزرگ و کوچک در پايين کوه بيرون مي ريزد . که در روزگار ديرين آب چشمه در سمت بالا و ميانه کوه بيرون مي زده و هم اکنون شکاف ها و مسير هاي آب نيز برروي کوه جاي مانده است . در پايين کوه يک شعار سنگ تراشيده اي وجود دارد که شعار زرتشتيان يعني پندار نيک گفتار نيک و کردار نيک برروي کوه حک شده است سنگتراش اين اثر اسماعيل جزمي نقاش ، خطاط و سنگ تراش بجنوردي مي باشد که در سال ???? و اندي اين سخن را تراشيده و به گفته خودش براي در ياد ماندن در دلها تاريخ آن را به ???? خورشيدي نوشته است .
در سمت چپ کوه و چشمه بش قارداش يک بناي تاريخي که به دستور ناصر الدين شاه قاجار ساخته شده هم اکنون پابرجاست و در سال هاي قبل چندي از خاندان شادلو بجنورد در آن دفن شده اند . در روبروي استخر اصلي بش قارداش يک دروازه از حدود ??? سال پيش تا کنون پابرجاست .
خواص معدني آب بش قارداش
آب چشمه بش قارداش در آبشناسي پزشکي جهت درمان بيماري هاي تغذيه اي ، اشکالات کبدي ، صفرايي و ناراحتي هاي دستگاه ادراري داراي اهميت خاصي مي باشد . در تحقيقات دکتر محمدرضا غفوري استاد دانشکده داروسازي دانشگاه تهران آب معدني بش قارداش در شمار آب هاي بيکربناته ، کلسيم و سولفاته کلروره سرد به همراه سيليس و آثار آهن مي باشد . در اعلاميه بهداشت محيط شهرستان بجنورد به نقل از کتاب ايشان ( شناخت آب معدني و چشمه هاي ايران ) اثرات درماني آب بش قارداش چنين اعلام شدهاست . در اختلالات دستگاه گوارش معده ، کبد ، لوزالمعده و روده موثر است در اثرات سوخت و سازکلوسيد ها ، پروتيد ها ، کلسترول به ويژه اسيد اوريک . در اعمال تغذيه در مورد بيماري هاي معده خاصيت قليايي اين آبها به سبب خنثي کردن اسيديته و وجود سيليس اثر حفاظتي و تسکين دهنده دارد . در مورد روده ها بطور مستقيم نيروبخش و بطور غير مستقيم در اثر سهولت ترشحات صفرايي و لوزالمعده سبب تغيير محتويات شيميايي و ميکروبي محيط مي گردند . بايد متذکر شد اين گونه آب ها در تورم روده ها در اثر تخمير اثرات نيکويي دارند . در مورد کبد و لوزالمعده از نظر تجربي گذشته از ، ازدياد خاصيت ، آميلار ، آب دهان و لوزالمعده نيروي اسيدزا ، اوره آز ، ساکاراز ، آنزيم هاي کلوتاميک و پيروديک را بالا مي برند .
امکانات
اين مکان تفريحي داراي سه استخر مي باشد که دو استخر آن براي شنا کودکان و بزرگسالان درست شده است . يک نمازخانه براي مردم و مسافرين محترم و از امکانات در حال ساخت مي توان به استخر بانوان اشاره کرد .