اين برج ها در يک کيلومتري روستاي حصار ارمني از توابع خرقان غربي ، و در 32 کيلومتري جاده قزوين ـ همدان قرار دارند . برج هاي خرقان در محوطه وسيعي به فاصله کمي از يکديگر قرار گرفته اند و از بسياري جهات با هم شباهت دارند ؛ اما برج شرقي ، قديمي تر از برج غربي است .
بناي برج شرقي داراي نقشه هشت ضلعي با ستون هاي مدور در هشت گوشه است که قسمت ازاره آن در سال 1347 هـ . ش تعمير و مرمت گرديده است . تمامي بنا به ضخامت 60 سانتي متر با آجر هاي ساده به ابعاد 5*19*19 سانتي متر يا 5*20*20 سانتي متر ساخته شده ، سپس روي آن پوششي تزئيني با آجر به ضخامت 21 سانتي متر اجرا شده است . قطر ستون هاي مدورِ گوشه هاي بنا، به جز دو تاي آن ها که راه پله مارپيچ منتهي به بام را در برمي گيرند ، همگي يکسان است . براي رسيدن به راه پله ها بايد از در مستطيل شکل کوتاهي که در داخل اتاق مقبره قرار دارد ، گذشت . تعداد پله هاي هر راه پله 22 عدد است .
با توجه به ويژگي هاي تاريخي بناي برج ، مي توان گفت که در ميان گنبد هاي دو پوسته اي که پوسته دوم آن ها مخروطي شکل نيست ، اين بنا نخستين گنبد دو پوسته قرن پنجم هجري به شمار مي رود و از اين نظر حايز اهميت است .
نماي خارجي بناي برج به تمامي از آجرهاي تزئيني است . وجود همين نماي آجري است که منظر برج را به صورت يکي از زيبا ترين و چشم گيرترين آثار معماري قرن پنجم ايران درآورده است . اين تزئينات ، بر روي ساقه گنبد و ضلع هاي هشت گانه صورت گرفته است .
قاب سازي هاي تزئيني داخل طاق نماهاي ضلع هاي هشت گانه هر يک داراي طرح و نقش خاصي هستند که هيچ يک با ديگري يکسان نيست . تنها در سه ضلع بنا ، طرز چيني به صورت برجسته اي انجام گرفته است . اين شيوه کار ، با نقشي که براي اجرا انتخاب گرديده است نيز انطباق دارد . ضلع سردرِ ورودي برج ، تزئين بيشتري در بر دارد . در اين محل ، تزئينات خاصي که عبارت از کتيبه اي دو خطي است ، وجود دارد . مضمون دو خط کتيبه مزبور عبارت است از : « به تاريخ سنه ستين و اربعمائه (460) عمل محمدبن مکرالزنجاني القبه » .
بناي برج غربي از نظر طرح و نقشه به بناي قديمي تر بسيار شباهت دارد . نقشه آن نيز هشت ضلعي است و در گوشه ها ، ستون هاي مدور کار گذاشته شده است . در اين اثر ، ارتفاع ستون ها کمي بيش تر از اثر قبلي است و تا روي ساقه گنبد ادامه يافته است و چنين مي نمايد که به يک کلاهکِ گنبدي شکل ختم مي شده اند . در اين بنا ، معمار به جاي دو راه پله مارپيچي ، يک راه پله ساخته است .
در بالاي ستوني که راهپله مارپيچي درون آن ساخته شده است ، پنجرهاي مستطيل شکل با قوس جناغي در پوشش خارجي گنبد قرار دارد تا نور لازم را در مسير راه پله تأمين سازد . در اين برج ، معمار ضمن رعايت ابعاد برج قبلي ، حدود 55 سانتي متر به ارتفاع آن افزوده تا حالت کشيده تري به بنا ببخشد . گنبد خارجي آن ـ مانند بناي قبلي ـ داراي رگه هاي برجسته آجري است . وضع درِ وودي برج ، مؤيد اين است که در دوره هاي بعد ، بنا دچار دستکاري شده و تغييراتي در آن راه يافته و از تزئينات آن کاسته شده است . از نظر تزئيني ، بناي مزبور در مقايسه با برج قديمي ، اختلاف هاي قابل ملاحظه اي را نشان مي دهد که بيش تر مربوط به نماسازي ضلع هاي و سردرِ ورودي است . در قسمت ساقه گنبد ، از همان شيوه برج قديمي الهام گرفته شده است ؛ چنان که قسمت بالاي ساقه را دور تا دور هشت حاشيه پهن با نقش هاي هندسي و پيچ در پيچِ بسيار زيبا فرا گرفته است و سپس در زير آن ، يک حاشيه باريک کتيبه قرار دارد . نماسازي تزئيني ضلع هاي هشت گانه برج به اين صورت انجام گرفته است که متصل به ستون هاي مدور از پايين تا بالا ، يک حاشيه کم عرض آجر چيني شده و در واقع براي هر ضلع ، يک چارچوب به وجود آمده است . سپس مماس به آن ، ستونچه هاي تزئيني باريک آجري تا نيمه ارتفاع هر ضلع بالا رفته اند که بر روي خود طرح قوس مانند تيزه داري را مانند برج اول حمل مي کنند .
حاشيه اين قوس هاي تزئيني در همه ضلع هاي ، جز دو ضلع ، مانند برج اول ساده است . در ضلع هاي دوم و هشتم ، اين حاشيه با آجرکاري برجسته ظريفي تزئين شده است . ضلع هاي هشت گانه در جهت طول به دو بخش و به نحو جالبي تقسيم شده اند ؛ چنان که در وسط ، يک رگه آجري برجسته سراسري به وجود آمده و در زير آن ، سه طرح طاق نماي تزئيني شکنجي برجسته اجرا شده است که هر يک در داخل چارچوب مستطيل شکلي قرار گرفته اند . در داخل اين طرح هاي سه گانه ، تزئينات جالبي که با قسمت زير و بالا فرق دارند ، ايجاد شده است . در بالاي اين حاشيه ، قسمتي قرار دارد که بين بخش قوسي شکل طاق نما و رگه افقي آجري برجسته محصور است . اين قسمت هاي هشت گانه ، هر يک با طرح هاي متنوع خود جلوه خاصي به بنا بخشيده اند . تناسبي که بين دو بخش پايين و بالاي هر ضلع از نظر طولي در نظر گرفته شده است ، حکايت از آشنايي کامل هنرمند سازنده به اصول مربوط به انتخاب ابعاد مناسب دارد .
درباره نحوه آجرکاري بايد گفت که در اين بنا ، شيوه اي تازه به کار گرفته شده است که در ساخت بناهاي ديگري چون گنبد سرخ مراغه هم به کار گرفته شده و به اوج کمال رسيده است ؛ اين شيوه عبارت است از: به کار بردن تکه هاي کوچک آجر هاي چهارگوش که منجر به ايجاد فضا هاي خوش نقشي در متن آجرکاري ها مي شود . ضلعي که در وسط بنا قرار دارد ، از نظر تزئينات با ساير ضلع ها و هم چنين ضلع مربوط به درِ ورودي برج اول ، اختلاف دارد . در اينجا هنرمند براي بلندتر نشان دادن قسمت سردر ، از عرض چارچوب کاسته و بين ستون هاي مدور و رگه آجر برجسته چارچوب ، فاصله اي ايجاد کرده و آن را به نحو هنرمندانه اي زينت کرده است . مضمون کتيبه سردر عبارت است از : « عمل ابوالمعالي بن مکرالزنجاني به تاريخ سنه و ثمانين و ابعمائه . »
در برج هاي خرقان مقبره هايي نيز وجود دارد که ضريح آن ها منبت کاري هاي زيبايي را به نمايش گذاشته اند . اين مقبره ها متعلق به دو نفر به نام هاي « ابوسعيد بيجار پسر سعد » و « ابومنصر ايلتاي تي تکين » است که در سده هاي بعدي به صورت آرامگاه درآمده اند و مورد احترام مرم قرار گرفته اند .
اين دو برج را مي توان با برج شبلي دماوند و آرامگاه اميراسماعيل ساماني در بخارا مقايسه کرد و شايد بتوان هنر آجر کاري آن را الهام يافته از معماري دوره ساماني و آل بويه دانست . در طول قرن هاي چهارم و پنجم ، بيش تر برج هاي شمال ايران با نقشه دايره ساخته مي شدند . انتخاب نقشه هشت ضلعي در ساخت برج در قزوين که فاصله زيادي با سرزمين هاي شمال ايران ندارد ، نشانه مهارت و ذوق سرشار هنرمندان است ؛ چرا که امکان ابداع و ارائه تزئينات متنوع و بديع در برج هاي هشت ضلعي بسيار آسان تر است . در بناي مزبور ، حدود سي نقش مختلف به کار برده شده است . اين امر ، حکايت از وجود يک سنت کهن مربوط به طرح نگاره هاي مختلف دارد که ابتدا در دوره ساساني بر روي گچ انجام مي شده و سپس در کارهاي آجري به کار رفته است . ترکيب و تنظيم طرح هاي مختلف در اين دو بنا ، همانند هنري که در طرح ريزي متناسب هيأت کلي بنا به کار رفته است ، قابل ستايش است .