نماد اعتماد ملی



Smartsupp Live Chat

ساختمان حمام با شکل گيري اراک در حدود 100 سال پيش و در زمان حکومت احمد شاه قاجار توسط شخصي به نام حاج محمد ابراهيم خوانساري ساخته شده است .

اين حمام حدود 1600 متر مربع مساحت داشته و از چهار بخش مجزا مردانه ، زنانه ، حمام ويژه اقليت هاي ديني و حمام خصوصي تشکيل شده است . آب مورد نياز حمام از آب جاري قنات تامين مي شده و به لحاظ تامين آب و همچنين حفظ گرما و حرارت ، کف حمام حدود 3 تا 5/3 متر از کف خيابان پايين تر ساخته شده است . حمام از بخشهاي دالان رودي ، رختکن مردانه و زنانه سربينه مردانه و زنانه ، گرمخانه خصوصي و عمومي ، هشتي بين گرمخانه و رختکن خزينه آب انبار و ساير بخش هاي مرتبط تشکيل شده است . تقريباً تمامي بناي داخلي حمام بوسيله کاشي هاي معرق هفت رنگ تزئين شده در رختکن حمام از هنر و زيبايي بي نظيري برخوردار است . سقف تمامي بخش هاي حمام با آجر و ملات گچ و آهک به صورت گنبدي طاق زده شده است . گنبد سربينه بر روي 8 ستون که به اشکال بسيار زيباي گل و مرغ و سرباز قاجاري کاشيکاري شده است ، استوار مي باشد . کف حمام با سنگ هاي سياه گرانيت و ملاط آهک و ساروج پوشيده شده است . نام چهار فصل برگرفته از تابلوهاي کاشي خوش نقش و نگاري است ، که چهار فصل بهار ، تابستان ، پاييز و زمستان را در قسمت سربينه حمام مردانه به تصور کشيده است .

هم اکنون از مساحت حدود 16 هزار متري بنا ، حدود 5 هزار متر آن شامل سربينه مردانه و گرمخانه ، رختکن و هشتي بين گرمخانه و رختکن به موزه اختصاص يافته است و اشياء بسيار مهمي متعلق به دوره هاي مختلف قبل و بعد از اسلام در آن نگهداري مي شود . تنگ هاي سفالي ، کاسه ، خمره ، قدح ، پيمانه ، انواع مجسمه ، آفتابه و لگن ، سنگ نوشته و ابزار آلات کشاورزي و دفاعي در اين موزه نگهداري مي شود . محراب تاريخي و با ارزش مسجد جامع ساوه که از آثار منحصر به فرد معماري و گچ بري دوره سلجوقيان است در اين محل نگهداري مي شود .
رختکن حمام با کاشيکاري هاي بسيار زيباي هفت رنگ تزئين شده است و سقف حمام روي هشت ستون قرار دارد . اين ستون ها داراي پيچگاه هاي بسيار زيبا و کاشي هاي منقوش است . در حال حاضر اين حمام به عنوان موزه مورد بازديد علاقمندان قرار دارد . اين مجموعه ي کم نظير از آثار ارزشمند و بسيار زيباي منطقه به شمار مي رود . وجه تسميه آن به واسطه ي تابلو هاي کاشي آن است که چهار فصل سال بر روي آن ها نقش بسته و در چهار سمت سربينه حمام مردانه نصب است . بر روي اين کاشي هاي خشتي نقوشي از مناظر طبيعي ، شکارگاه و گرفت و گير ديده مي شود .
يکي از زيباترين بخش هاي اين حمام قسمت سر بينه ي زنانه است که گنبد آن يک پارچه و بدون بر پا داشتن ستون بنا شده است و اين از نظر معماري ،با توجه به امکانات کم آن دوران قابل توجه است . حمام زنانه و بخش اقليت هاي مذهبي يا خصوصي داراي يک سر بينه زنانه است ، اما گرمخانه ي آن داراي بخش خصوصي و عمومي است که شايد بتوان گفت در نوع خود بي نظير است . سربينه ي حمام مردانه با کاشي هاي هفت رنگ با طرح هاي متنوع تزئين شده و تمام سطوح داخلي آن نيز با کاشي و طرح هاي اسليمي و ختايي مزين شده است . گنبد اصلي سر بينه بر روي هشت ستون اصلي قرار دارد . اين ستون ها نيزبه شکل هنرمندانه اي کاشيکاري شده و داراي پيچک هاي بسيار زيبايي است و از جمله ويژگي هاي معماري سر بينه ، علاوه بر قرينه سازي و رسم بندي ها و نحوه ي ستون بندي آن ، همين کاشيکاري ها است که شامل کاشيکاري هاي قالبي و پيچکي است . و تمام سطح سر بينه مردانه به وسيله ي همين کاشي ها تزئين شده است . شکل هاي اسليمي نظيرگل و بوته ، درختان سرو ،صنوبر و انگور و نيز منظره هاي طبيعي مثل چشمه هاي آب ، رودخانه و گياهان وحشي که در ميان آنها پرندگاني مانند کبوتر و قرقاول در حال نشسته يا پروزاز ديده مي شوند ، از جمله نقوش ومجالس زيباي کاشيکاري اين حمام است .
از نقوش ديگر کاشي ها مي توان به نقش شير و گاو و شير و اژدها اشاره کرد که به نقوش شکاري معروفند . اين مکان داراي کاشيکاري هايي به نقش عقاب با شکار مرغابي نيز هست .
در سينه ي هر ستون نقش سربازان و افراد نظامي آن دوران با لباس ها و رنگ هاي مخصوص با حالت ايستاده ، شمشير يا تفنگ به دست ،ديده مي شود . تمام سزبازان داراي واکسيل هاي سرشانه و درجه هاي متفاوت نظامي آن زمان هستند که با علامت ستاره بر روي سينه هايشان مشخص شده اند . رنگ هاي به کار رفته در کاشي ها بيشتر زرد ، آبي لاجوردي ، فيروزه اي ، سبز ، سفيد ، خاکستري ، قرمز و نارنجي است . کاشي هاي اين دوره هم مربوط به زمان قاجار با نقوش سربازان قاجاري است .
حمام چهار فصل در تاريخ 10/8/1355 به شماره 1339 در فهرست آثار ملي به ثبت رسيده است .
در اين مجموعه كليه امكانات رفاهي از قبيل مسجد ، حمام ، مدرسه ، و آب انبار احداث شده است .
آدرس : بناي حمام چهار فصل در ضلع شرقي خيابان شاهپور ( دکتر بهشتي ) قرار دارد .

farzad abdollahi 02166607667