مسجد جامع قم در قرن سوم هجري يکي از علما و محدثين قم به نام " ابو الصديم حسين بن علي بن آدم اشعري " که در زمره صحابه حضرت امام علي التقي (ع) وحضرت امام حسن عسگري (ع) به شمار مي رفت ، مسجدي در قم بنا کرد . يکي از زيبا ترين و با شکوه ترين بنا هاي اين مجموعه ، ايوان بسيار مجلل آن است . اين ايوان به دهانه 14، عرض 7 و ارتفاع 18 متر ، از نظر تناسب و زيبايي ، ممتاز و بي نظير است . در طرف جنوبي اين ايوان نيز مقصوره اي به ارتفاع 30 و دهانه 23 متر وجود دارد که در ضلع جنوبي آن محراب بزرگي قرار دارد . در ضلع شمالي آن سه درگاه بزرگ و کوچک به ايوان و از طرف شرقي و غربي آن هم دو درگاه به دو گوشواري که در دو طرف قرار دارد ، گشوده شده است .

در مقابل ايوان صحني وسيع وجود دارد که از سه طرف محصور به شبستان هاي زيباي چشمه پوشي است که به دوران فتحعلي شاه تعلق دارد . صحن مسجد هم زميني مستطيل شکل است که چهار طرف آن با بنا هاي مسجد شامل گنبد ، شبستان ها ، گوشواره ها ، زيرزمين ، سر در ورودي و ايوان شمالي و جنوبي محصور شده است . همچنين گنبد رفيع مسجد جامع قم يکي از باشکوه ترين ، شگفت انگيز ترين و رفيع ترين گنبد هاي مساجد ايران است . جاي تعجب نيست اگر براي هر بيننده اي در مورد چگونگي ساخت اين گنبد جاي سؤالي وجود داشته باشد . نبايد فراموش کرد که براي ساخت اين مسجد عظيم و با شکوه که حدود 6000 متر مربع وسعت دارد ، حتي يک شاخه آهن نيز به کار نرفته و با گذشت ساليان سال از ساخت آن همچنان پابرجا و استوار مانده است  .