ميل رادکان يا گنبد رادکان يا برج تاريخي رادکان ، در ? کيلومتري جنوب شرقي روستاي رادکان و در ?? کيلومتري جنوب کردکوي و ?? کيلومتري جنوب غربي گرگان ، در غرب گلستان ، در يک منطقه کوهستاني - جنگلي و بر فراز تپه با صفايي که داراي موفقعيت خاص طبيعي و سوق الجيشي است در دامنه جنوبي سلسله جبال البرز و دره ها و تراس هاي حاشيه شمالي رودخانه نکا که از شرق به غرب جريان دارد ، از آثار تاريخي و ديدني است که با بيش از يک هزار سال قدمت ، قرار دارد . برج يا ميل رادکان در منطقه به نام قلعه " گبري " نيز ناميده شده است ، اين بنا به شماره? ??? در فهرست آثار ملي به ثبت رسيده است .
برج يا ميل رادکان با حدود? ?? متر ارتفاع و? ?? متر قطر از دو قسمت گنبدي و بدنه تشکيل شده که گنبد آن به صورت مخروطي بلند و کشيده و به صورت دو پوسته اي است که بر بدنه استوانه اي قرار دارد . اين بناي تاريخي و بلند با توجه به اينکه در مسير جاده ابريشم قرار دارد در گذشته به عنوان راهنماي بازرگانان و مسافران مورد استفاده قرار مي گرفت .
اين گنبد در امتداد گنبد هاي لاجيم ورسک در کنار شاهراه منتهي به شاهکوه ، گردنه شمشير بر ، چشمه علي ، جهان نما ، بخش يانه سر ، بر فراز تپه اي که از دور نمايان است ، به منظور راهنمايي رهگذران و مسافران ساخته شده است . بعد ها از اين بنا به عنوان آرامگاه باني آن استفاده کرده اند . اين گنبد مدفن يکي از اسپهبدان آل باوند طبرستان به نام ابو جعفر محمدبن وندربن باوندي است .
بر کتيبه اي که در زير گنبد ديده مي شود ، ساخت آن در ??? هجري قمري در زمان فرمانروايي اسپهبد ابو جعفر آغاز و در ??? هجري قمري بدست احمد بن عمر به پايان رسيد . اين بنا از دو قسمت گنبد و بدنه تشکيل شده است . گنبد آن بصورت ترک ( مخروطي شکل ) و دو پوشه است ، که بيش از ?? متر ارتفاع دارد . بدنه بسيار ساده و داراي آجر چيني معمولي و داراي تزئينات آجرکاري و گچ بري است . به منظور استحکام بخشي بيشتر حد فاصل بند هاي آجر ها با فشار انگشت دست به داخل فشرده شده است که قابل توجه مي باشد .
در فواصل معيين سوراخ هايي به چشم مي خورد که جاي داربست بوده که در هنگام احداث بنا تعبيه شده است . ورودي هلالي شکل آن در ضلع جنوبي گنبد قرار دارد . زيباترين قسمت بنا در بخش فوقاني آن قرار دارد ، که عبارت از دو رديف قطار بندي و دو کتيبه کوفي و پهلوي است که در ميان تزئينات آجرکاري و گچ بري که نام باني و تاريخ ساخت بر آن نوشته شده است . طرح داخلي گنبد رادکان مدور و داراي نمايي ساده و اندود گچ و آهک است . در تمام بدنه بنا آجر و ملات گچ و آهک بکار رفته است .
براي بناي برج رادکان تاکنون پژوهشگران کاربرد هايي همچون قصر ، مقبره ، گنبد و برج بيان کرده اند ، اما تا زمان خواندن تمام کتيبه هاي اين بنا براي قطعيت اين موضوع ، بايد منتظر بود . تاکنون بر اساس متن هاي قرائت شده برخي از اين کتيبه ها ، گفته شده است که بناي رادکان متعلق به يکي از اسپهبدان آل باوند طبرستان به نام ابو جعفر محمد ابن وندريان بوده است . در زمينه اين گونه برج ها يک باستان شناس گفت : شمال شرق خاستگاه برج آرامگاهي در ايران بشمار مي رود .
آرامگاه ها بخش قابل توجهي از بقاياي معماري قديم را به خود اختصاص داده اند . اين بنا ها با نقشه دايره ، چهار ضلعي ، هشت ضلعي و با شيوه هاي گوناگون احداث شده اند و با نام هاي بقعه ، پير ، امامزاده ، مزار ، گنبد و برج در جاي جاي کشورمان مورد احترام است . در ميان زيرمجموعه هاي آرامگاهي ، " برج آرامگاه ها " از جايگاه ويژه اي برخوردار است . مي توان از برج رادکان در استان گلستان به عنوان قديمي ترين نمونه برج هاي آرامگاهي در ايران نام برد . از روزگار پيش از تاريخ تاکنون اين هنر مورد توجه گروه هاي مختلف انساني قرار گرفته و سعي زيادي براي تکامل و گسترش آن انجام گرفته است .
شهرستان کردکوي با بيش از 75 هزار نفر جمعيت در 27 کيلومتري گرگان و در غرب استان گلستان واقع مي باشد . بر اساس نظر کارشناسان ميراث فرهنگي شروع کار بناي برج رادکان در ربيع الثاني? ??? هجري قمري زمان فرمانروايي اسپهبد ابوجعفر و اتمام آن در? ??? هجري قمري ، بدست معمار احمد بن عمر بوده است . بر اساس اسناد تاريخي اسپهبد ابو جعفر محمد ابن وندر از شاهزادگان سلسله باوندي طبرستان ( باونديان از نوادگان کاووس ، پسر قباد ، شاه ساساني بوده اند ) بوده که در دوران تسلط سلسله آل زيار در قسمت جلگه اي و در نواحي کوهستاني طبرستان حکومت مي کردند . کردکوي با حدود ??? هزار نفر جمعيت در? 30 کيلومتري غرب گرگان مرکز استان گلستان واقع شده است . اين شهرستان با مساحتي در حدود ? ??? کيلومتر مربع از شمال به بندر ترکمن ، از غرب به بندر گز ، از شرق به گرگان و از جنوب به استان سمنان محدود است .
جاده " شاه عباسي " ، شهر باستاني " تميشه " ، امامزاده " روشن آباد ، ابراهيم و چهار کوه " ، دهکده هاي " درازنو و جهان نما " و پارک جنگلي " امام رضا (ع) " از جمله مناطق ديدني اين شهرستان است .