ناهار خوران نقطه اي جنگلي در جنوب شهر گرگان است که در فاصله ? کيلومتري از مرکز شهر قرار دارد ، يکي از نقاط گردشگري ايران و استان گلستان به شمار مي رود که داراي شهرتي ملي است به طوري که براي بسياري نام گرگان ، ناهار خوران را در ذهن تداعي مي کند . ار روايت هاي قديمي نيز چنين بر مي آيد که حجاج گرگاني که براي زيارت خانه کعبه به مکه عزيمت مي کردند و يا براي زيارت بارگاه امام رضا به مشهد مشرف مي شده اند در راه بازگشت کاروان از کوه هاي جنوب گرگان به منطقه زيارت مي رسيده اند و در آنجا پس از چندين ماه دوري ، اطرافيان آنان به استقبال آنان مي رفته اند و در منطقه فعلي ناهار خوران جهت صرف ناهار توقف مي کرده اند که امروزه به ناهار خوران مشهور شده است .
در حال حاضر ناهار خوران با مساحت تقريبي ??? هکتار به منطقه اي گفته مي شود که بيشتر شامل جنگل هاي حاشيه جاده بوده اما مساحت پارک جنگلي ناهار خوران که مديريت آن را شهرداري مرکز استان گلستان بر عهده دارد حدود ??? هکتار است . در واقع ناهار خوران را مي توان نوعي پارک به شمار آورد که بر خلاف پارک هاي جنگلي طبيعي ، قبل از مطالعه ، طراحي و تجهيز به صورت خودجوش براي بهره مندي از مواهب طبيعي و مناظر موجود آن توسط مردم از زمان هاي قديم استفاده شده است .
اين منطقه از هواي نسبتا مطبوع و ملايم تري در مقايسه با شهر و مناطق شمالي اين منطقه برخوردار است . ميانگين حداقل دماي هواي اين منطقه بين ?? تا ?? درجه سانتي گراد و بارندگي متوسط سالانه آن ??? ميليمتر اعلام شده است . به مرور زمان و با افزايش جمعيت و وسعت شهر گرگان از حدود ?? سال قبل فاصله بين مرکز شهر و ناهار خوران به صورت يک خيابان عمومي و نسبتا شلوغ و پر رفت و آمد تبديل شده و اکنون يکي از خيابان هاي طولاني و اصلي گرگان است . اين مسير که به جاده ناهارخوران مشهور است ، مسيري براي پياده روي و نيز ، تفريح مردم است . اين منطقه داراي توپوگرافي ناهمگن است ، به اين صورت که با شيبي تند شروع و سپس به صورت تقريباً يکنواخت تا انتهاي منطقه ادامه مي يابد . جوانان گرگاني در نيمه راه اين جاده در نزديکي محلي به نام بابا طاهر ، جنگل مصنوعي و ورودي جنگل النگ دره ـ مراسم و آدابي براي خود دست و پا کرده اند . معمولاً شب هاي پنجشنبه و جمعه مردم شهر به اين نقطه آمده و حال و هوايي عوض مي کنند . در غروب روز هاي تابستان و ساعات اوليه شب گاهي تعداد مردم در محدوده اي به وسعت دو سه کيلومتر مربع به بيش از ?? هزار نفر مي رسد .
در زمستان ها نيز بسياري از مردم براي روز هاي برفي و در فصل پاييز براي رنگ هاي زيباي درختان انجيلي که بصورت قرمز و زرد و گلبهي اند به اين منطقه روانه مي شوند چند قهوه خانه و رستوران و دو هتل ( هتل شهرداري و هتل جهان گردي ) نيز در محوطه ناهارخوران وجود دارد که پذيراي مهماني ها و گردشگران مي باشند .
در هتل جهان گردي ناهارخوران همچنين کلبه هايي ويژه اجاره دادن به گردشگران وجود دارد و همه ساله شمار زيادي از مسافران محور تهران - مشهد و جنوب سري هم به اين مکان مي زنند . هرچند در مقايسه با تعداد مردمي که از اين ناحيه بازديد و در آن گردش مي کنند امکانات رفاهي و تفريحي بسيار کمي وجود دارد .
مسير جاده ناهارخوران به سمت جنوب پس از حدود 7 کيلومتر به روستاي زيباي زيارت مي رسد با دو آبشار بلند و ديدني و چشمه آب گرم که از ييلاق هاي معروف شمال و نقاط ديدني منطقه است و جزو 20 روستاي برتر گردشگري ايران است به لحاظ حيات هاي تو در تو و رنگ ديوارخانه ها و قدمت آن که متاسفانه در حال حاضر مورد تعرض آپارتمان ساز هاي نو کيسه افتاده و تمام ارزش توريستي خود را از دست مي دهد .
در آن زمان که هنوز راه مناسبي براي عبور وسايل نقليه از داخل جنگل وجود نداشت ، اسب هاي روستاييان مردم را به روستا مي رساندند . امروزه راه دسترسي معمول به ناهارخوران از داخل شهر و از طريق بلواري مقدور است که در انتها به ميدان ناهارخوران ختم مي شود و پس از آن جاده پرپيچ و خم روستاي تفريحي و ييلاقي زيارت در دل جنگل سر به فلک کشيده آغاز مي شود .
ارتفاع متوسط بيشتر اين منطقه حدود ??? تا ??? متر از سطح درياست که در برخي نواحي به ??? تا ??? متر نيز مي رسد . ارتفاعات ناهارخوران گرگان داراي دره ، آبريز ها و يال هاي زيادي است که محيط مناسبي را براي علاقه مندان به طبيعت و کوهپيمايان فراهم مي کند .
ارتفاعات غرب و جنوب غربي ميدان ناهارخوران مورد استفاده کوهپيمايان و مسير اصلي صعود آنها براي رسيدن به سفيد چشمه و ارتفاعات بالاتر است . دسترسي به اين ارتفاعات از راه پله هاي سنگي قديمي و زيباي موجود در محوطه ناهارخوران امکان پذير است .
درختان و حيوانات جنگلي
پوشش گياهي منطقه ناهارخوران از نوع معتدل و جنگل هاي آن خزري متعلق به جغرافياي گياهي هيرکاني و داراي اراضي جنگلي متراکم است که با توجه به گردشگر پذير بودن منطقه و دخالت انساني در محيط ، پوشش غير بومي نيز در آن ديده مي شود .
درختان بلوط ، انجيلي ، ممرز ، افراپلت ، نمدار ، گيلاس وحشي ، آزاد ، خرمندي و درختچه هاي تمشک ، کوله خاس ، ازگيل و وليک از گياهان طبيعي و بومي و کاج ، سرو ، ماگنوليا ، شمشاد ، برگ نو ، بيد مجنون ، پاپيتال و مينا از گونه هاي دست کاشت آن است .
منابع آبي موجود در ناهارخوران شامل چندين چشمه در محدوده اين منطقه است که معروف ترين آن سفيد چشمه واقع در ارتفاعات اطراف آن است . تنها رودخانه ناهارخوران نيز زيارت است که از ارتفاعات روستاي زيارت سرچشمه گرفته و با طول کلي ?? کيلومتر در طول منطقه جريان دارد و جزو حوضه آبريز قره سو است که يکي از منابع اصلي تأمين آب شهر گرگان محسوب مي شود .
از لحاظ گونه هاي جانوري هر چند به دليل از بين رفتن حالت طبيعي و شهري شدن منطقه ، جانوران زيادي در آن به چشم نمي خورند با اين وجود شب ها يا زماني که تراکم جمعيت انساني آن کم است ، مواردي از گراز ، شغال ، خفاش ، موش ، راسو ، سنجاب ، عقاب ، شاهين ، قمري ، دارکوب ، جغد ، دم جنبانک ، صعوه ، سهره ، چرخ ريسک ، گنجشک ، کلاغ ، سار و مارمولک جنگلي در آن مشاهده شده است .
ناهارخوران از قديم به عنوان يک منطقه جنگلي تفريحي شناخته مي شد ولي در دهه هاي اخير به دلايل مختلف از جمله استفاده نادرست از منابع طبيعي ، جنگل زدايي و توسعه بي برنامه و بي رويه شهر گرگان ، بافت آن تغيير کرده به طوري که مناطق مسکوني و اداري و امکانات شهري نيز به آن اضافه شده است . محيط انساني اين منطقه شامل بخش مسکوني ، اداري ، خدماتي ، تفريحي و بخش باغ و فضاي سبز خصوصي است .
جاذبه هاي گردشگري
بيشتر جاذبه هاي گردشگري ناهارخوران ، طبيعي است و عمده بازديدکنندگان براي استفاده از محيط ، چشم انداز ها ، آب و هوا ، پيک نيک ، پياده روي ، ورزش ، کوه پيمايي و فعاليت هاي مشابه به اين منطقه مي آيند .
هم اکنون بيشتر نواحي مورد استفاده گردشگران در کنار بلوار قرار دارد مانند ناحيه معروف به تپه باباطاهر ، محوطه و ميدان ناهارخوران ، جنگل دست کاشت کاج و ناحيه معروف به پارادايز که با هتل ها ، رستوران ها ، شهربازي بچه ها ، بازارچه خريد و ديگر امکانات شرايط مطلوبي را براي گذراندن اوقات فراغتي همراه با آرامش در اين منطقه فراهم کرده است .