شبه جزيره ميان کاله شبه جزيره اي است در منتهي اليه جنوب شرقي درياي خزر ، در دوازده کيلومتري شمال شهر بهشهر واقع در استان مازندران ايران . مساحت آن بيش از شصت و هشت هزار هکتار و ارتفاع آن بين ?? تا ?? متر کمتر از سطح درياي آزاد است .
اين شبه جزيره ، خليج گرگان را از درياي خزر جدا مي کند . زمين هاي شبه جزيره بوته زار بلند هستند و از قديم مرتع گاوداران بوده است .
در نوک خاوري اين شبه جزيره روستاي آشوراده قرار دارد که داراي تأسيسات شيلاتي است . آشوراده در فاصله کم و در روبروي بندر ترکمن ( بندر شاه سابق ) واقع شده است . اين شبه جزيره از شمال به درياي خزر ، از شرق به آشوراده ، از جنوب به خليج گرگان و از غرب به بندر جديد اميرآباد محصور است .
از روستاهاي طول اين شبه جزيره عبارتاند از : آشوراده ، ميانقلعه ، قزل شمالي ، قزل مهدي و قواسطل .
نام ميانکاله دگرگون شده نام ميان قلعه است .
تالاب
تالاب ميانکاله بخشي از اين شبه جزيره است و در سوي باختر آشوراده قرار دارد . اين تالاب اولين تالاب بين المللي ثبت شده در فهرست تالاب هاي کنوانسيون رامسر است . در اين تالاب که ??? هزار هکتار مساحت دارد ?? گونه پرنده زندگي مي کنند .
زمين هاي آن مجموعه اي از شن زارهاي ساحلي ، اراضي باتلاقي ، آبگير ها ، مرداب جنگلي با پوشش درختچه هاي گز ، جنگل انارستان ، بوته هاي تمشک و زمين هاي پست و گره افتاده هستند .
زندگي و گياهي و جانوري
گونه هاي گياهي و جانوري تالاب و شبه جزيره :
گونه هاي گياهي :
انار ترش وحشي ، تمشک ، سازيل ، ازگيل ، داغداغان ، سياه تلو ، سپيدار ، علف شور ، جگن و علف هفتبند ،
گونه هاي جانوري :
گرگ ، شغال ، روباره ، جوجه تيغي ، گربه وحشي ، خوک و خوک درياي خزر ، پرندگان فلامينگو ، دراج ( بومي ) ، شاهين ، بحري و زنگوله بال ( مهاجر عبوري ) ، ورود پانصد هزار پرنده از سيبري ، ماهي ها ( کپور ، کفال ، کلمه ، ماهي سفيد ، سوف ، ماش و کاراس )
گونه هاي جانوري کمياب و در خطر انقراض ميان کاله عبارت اند از : قوي فرياد کش ، پليکان پاخاکستري ، فلامينگو ، اردک سرسفيد ، عروس غاز ، غاز پازرد ، طاووسک ، چنگر و مرگونس سفيد . اين جانوران در فهرست ممنوعيت تجارت جهاني پرندگان در معرض خطر قرار گرفته اند .
ميان کاله از مکان هاي مناسب براي پرنده نگري است .
اين منطقه از جمله ذخاير بيوسفر ? گانه ايران است . که بخاطر ويژگي هاي خود در هشتمين برنامه انسان و کره مسکون سازمان ملل متحد به ثبت رسيده و در شبکه ذخيره گاهاي جهاني جاي گرفته و منطقه از هر گونه فعاليت غير مرتبط انساني بايد حفاظت شود .
اسب يکي از چهار پايان بومي منطقه که بصورت وحشي در ميانکاله به چشم مي خورد .
ميانکاله به دليل برخورداري از تنوع اکوسيستمي يکي از مکان هاي مهم براي تخم ريزي ، رشد آبزيان و نيز مکاني مناسب براي زادآوري ، مهاجرت و زمستان گذراني پرندگان مهاجر در خاورميانه و غرب آسيا است .
اردک سر سبز
مشخصات :
اين پرنده ، 57 سانتيمتر طول دارد و از اردک هاي نسبتاً روي اب چر است . پرنده نر ، به واسطه سرِ سبز براق و منقار روشن مايل به قهوه اي ، به آساني از پرنده ماده و ساير اردک ها ، تميز داده مي شود . بدن ، خاکستري رنگ و سينه قهوه اي بلوطي است . پرنده ماده ، به طور کامل ، قهوه اي مايل به خاکستري لکه لکه اي است اما زير تنه نر سفيد است و طوق سفيد رنگي در گردنش ديده مي شود . آينه بالي ، در هر دو جنس ،بنفش با حاشيه سفيد است . در فصل توليد مثل ، پرنده نر به ماده شباهت مي يابد ، با اين تفاوت ، که منقارش سبز مايل به زرد است . اين پرنده ، ناگهاني و به طور عمودي از سطح آب به پرواز در مي آيد .
صدا :
اين پرنده ، عمدتاً ساکت است ، اما پرنده نر ، صداي آرامي دارد که از بيني شنيده مي شود و هنگام نمايش هاي جنسي صداي ضعيف و و کشيده صوت مانند ي شبيه به به گوش مي رسد . صداي پرنده ماده شبيه ((غار غار )) شنيده مي شود .
زيستگاه :
اين پرنده ، عمدتاً در مناطق تالابي ، نيزارها ، سواحل دريا و مصب ها به سر برده و روي زمين ، لابلاي علف ها يا در ميان درختان آشيانه مي سازد . در ايران ، زمستان ها ، به وفور ديده مي شود ، اما به تعداد اندک ، توليد مثل مي کند .
حفاظت :
به سبب علاقه بيش از حد شکارچيان به شکار سر سبز ، به واسطه گوشت مطبوعش ، بايد با جديت از شکار بي رويه اين پرنده جلوگيري به عمل آيد .
پراکندگي در ميانکاله :
اين پرنده در زمستان به تعداد خيلي زياد به همراه اردک سر هنايي ،اردک تاجدار در ميانکاله و تالاب لپوي زاغمرز و پرورش ماهي هاي اطراف ميانکاله ديده مي شود .
تهديدها درمنطقه :
تالاب بين المللي لپوي زاغمرز يکي از تالاب هاي است که اين پرنده در زمستان به صورت خيلي زياد در آن ديده مي شود . اين تالاب که از سال 1358 به عنوان تالاب بين المللي در فهرست کنوانسيون بين المللي رامسر ثبت شده در حال حاضر بواسطه دخالت خيلي زياد بشر بشدت در معرض نابودي قرار گرفته است .