ارگ تاريخي گوگد ، يکي از بنا هاي قديمي و ديدني شهرستان گلپايگان در استان اصفهان مي باشد و در مسير جاده اصلي تجاري دوران قديم قرار گرفته است . اين ارگ در پنج کيلومتري جاده گلپايگان به تهران و در شهري به نام گوگد ( از شهر هاي حومه گلپايگان ) واقع شده است .
ارگ تاريخي گوگد دومين بناي بزرگ خشت و گلي ايران مي باشد که به شماره ???? در فهرست آثار ملي به ثبت رسيده است . تاريخ ساخت آن به حدود چهارصد سال پيش باز مي گردد و تنها سند مکتوبي که از اين بنا موجود است متعلق به حدود يکصد و چهل سال پيش مي باشد که نشان مي دهد نصف بناي ارگ توسط شخصي به نام عليخان به عنوان مهريه به همسرش واگذار شده است و از آن پس به عنوان ارگ عليخاني ناميده شده است .
ارگ گوگد و شهر گلپايگان در مسير جاده اصلي تجاري دوران قديم قرار داشتند . در شهر گلپايگان مناري به ارتفاع ?? متر وجود دارد که در دوران گذشته شعله هاي فروزان آن در شب ها راهنماي کاروانيان بوده که به همين مناسبت به فانوس صحرا شهرت دارد . ارگ گوگد در زمان صلح به عنوان کاروانسرا مورد استفاده قرار مي گرفته و با توجه به وضعيت و موقعيت خاص خود نسبت به کاروانسرا هاي مجاور محل استراحت کاروان تجار سرشناس و يا حاکمان و والي هاي ساير ايالات ايران بوده است . به گفته افراد مسن شهر گوگد ، آقا محمد خان قاجار نيز در لشکر کشي هاي خود چند روزي را در اين محل استراحت نموده است .
ارگ تاريخي گوگد در زمان جنگ و يا حمله اشرار به عنوان دژ نظامي مورداستفاده قرار مي گرفته و در روي درب ورودي شمالي قسمتي به عنوان شاه نشين وجود داشته است که هم اکنون به عنوان سوئيت ويژه مورد استفاده قرار مي گيرد و حوض آبي در اين شاه نشين وجود دارد که هر زمان درب توسط مهاجمين آتش زده مي شد ، محافظين با تخليه آب حوض ، آتش را خاموش مي کرده اند . همچنين سوراخ هايي روي ديوار هاي مرتفع وجود دارد که از آن به عنوان سيستم ايمني هشدار دهنده استفاده مي شد به اين صورت که کبوتر هايي را در اين سوراخ ها اسکان مي دادند که شب ها با بي قراري و سر و صداي اين کبوتران متوجه ورود مهاجمين توسط قلاب و يا نردبان مي شدند . از طرفي چاهي در قسمت جنوب شرقي ارگ وجود دارد که نشان مي دهد براي روز هاي مقاومت فکر آب آشاميدني نيز بوده اند . در روي درب ورودي دو درکوب وجود دارد که بزرگ تر را مرد کوب و کوچک تر را زن کوب مي ناميده اند ، که بر عکس بقيه مناطق ايران زن کوب در سمت راست قرار مي گرفته است .
در ساختمان ارگ وجود زير بنا در اطراف و فضاي باز در وسط ، همچنين وجود طبقات پايين و بالا نشان از معماري و کاروانسرايي دارد که بيانگر رعايت نظام طبقاتي در اجتماع آن روز مي باشد . به اين صورت که استر و استربانان در طبقه پايين و در مجاورت هم ، بازرگانان و افراد شاخص در طبقات بالا مسکن مي گزيده اند . اين فضا ها پس از بازسازي هم اينک به عنوان مهمانسرا با امکانات مدرن شامل سوئيت هاي زيبا با سرويس هاي بهداشتي ، رستوران ، چايخانه سنتي ، فروشگاه و نمايشگاه صنايع دستي ، سالن هاي مختلف و مجموعه اي از مکان هاي تاريخي و تفريحي مورد استفاده قرار گرفته و همه روزه پذيراي سيل گردشگران ايراني و خارجي مي باشد .