کاروانسراي مرنجاب در موقعيت جغرافيايي ’7و‏‎ ْ34 ‎ْ‏51 طول جغرافيايي ، در ارتفاع 810 متري از سطح درياي آزاد در حاشيه جنوبي درياچه قم واقع شده است . مرنجاب از دهستان کويرات شهرستان آران و بيدگل و در 50 کيلومتري شمال شرق مرکز اين شهرستان قرار دارد .
 
يکي از معروف ترين و بزرگ ترين ريگزار هاي ايران ، منطقه بادرفتي وسيعي است که جولانگاه تپه هاي ماسه اي متحرک مي باشد . اين منطقه معروف به « بندريگ » است که از شمال و شمال شرق شهر آران و بيدگل تا ساحل جنوبي درياچه قم ، جايي که مرنجاب احداث شده ، تقريباً تمام شهرستان را پوشانده است . در منطقه کويري آران و بيدگل ، باد مثل هر منطقه کويري ديگر ، يک عامل تعيين کننده اقليمي است . باد ، هم در شکل دهي به وضعيت طبيعي کوير و هم در شيوه زندگي انسان بيابان نشين تأثير تعيين کننده دارد . باد هاي نامطلوب بزرگترين آفت کوير و باد مطلوب ، نسيمي از بهشت است که کوير تفتيده را شاداب و با طراوت مي کند . متأسفانه در اين منطقه جز دو باد شهرياري و باد شمال ، ساير بادها چون باد خراسان ، باد قبله ، باد طوفان ، باد سياه و بويژه باد لوار از بادهاي نامطلوب محسوب مي شوند . در منطقه آران و بيدگل همه چيز شکل و نمود کويري دارد و هر پديده اي ، طبيعي يا انساني ، آيينه کوير است . همين جا بايد اذعان داشت که کوير را با همه پديده هاي بي شمار ديدني و تأمل انگيز و حيرت آور ، نمي توان آنچنان که شايسته آن است ، توصيف کرد .
 
جاده آران و بيدگل به مرنجاب و دستکن يکي از راه هاي ارتباطي بوده که اصفهان را به شهر هاي کاشان ، يزد ، مشهد و تهران متصل مي ساخته است . در زمان صفويه مسير اصفهان(پايتخت) و مشهد از اهميت خاصي برخوردار بوده است . مسير مرنجاب ، اصفهان را از طريق کاشان به جاده سنگفرش اصفهان - مشهد متصل مي ساخته است . اين مسير از گرمسار به طرف پايين منحرف شده و تا سياهکوه ادامه مي يابد و به جاده دستکن متصل مي شود . دستکن در ادامه مسير مرنجاب ، محل انشعاب جاده اي بوده که کاشان را به گرمسار و ورامين مرتبط مي ساخته و شاخه اي به طرف اردستان و شاخه اي به جانب يزد ادامه مي يافته است . مجموعه اين مسيرها به عنوان جاده هاي فرعي براي اتصال به جاده ابريشم در بخشي که دامغان را به ري متصل مي نموده ، عمل مي کرده است .
 
 
قلعه مرنجاب
قلعه مرنجاب ، کاروانسرايي است در کوير که در مسير راه ابريشم در حاشيه جنوبي درياچه قم واقع شده است .
 
درباره دليل ساخت اين قلعه و کاروانسرا در کنار درياچه نمک ، نقل است که شاه عباس با وجود ايجاد کاروانسرا و قلعه هاي متعدد در سراسر کشور ، در اين منطقه تأسيسات دفاعي تعبيه نکرده بود ، چون تا آن زمان دشمنان به خاطر درياچه نمک و گستره کوير ، از اين سوي به پايتخت هجوم نبرده بودند . حمله ازبک ها و افغان ها از طريق درياچه نمک به کاشان که تا اصفهان پيش رفتند ، شاه عباس را به صرافت انداخت تا در سال 1012 قمري سريعاً يک پايگاه نظامي در اين منطقه ايجاد کند و جلوي تهديد را بگيرد . بالاي کاروانسرا به شکل سنگر هاي ديدباني است و ذکر شده است که هميشه 500 پاسدار مسلح در قلعه حضور داشتند و امنيت عبور کالا از چين به اروپا و بالعکس را در اين منطقه تأمين مي کردند .
 
قنات کنار کاروانسرا که برکه بزرگي به وجود آورده است ، آب شيرين دارد و اين در کوير نمک و شوره زار يک معجزه است . معجزه اي بي مانند که رازش را هنوز نمي دانند .