کليساي وانک يا آمنا پرکيج نام کليسايي است در محله جلفاي اصفهان . اين کليسا از کليساهاي تاريخي ارمنيان اصفهان مي ‌باشد و در زمان شاه عباس دوم ساخته شده ‌است . وانک در زبان ارمني به معني کليساي جامع است .
ارامنه بعد از کوچ بزرگ يعني در سال ???? به دستور شاه عباس دوم به اصفهان آورده شدند . آنها از بدو ورود شروع به ساختن محل زندگي کردند و در وهله اول کليساها را بنا کردند . ارامنه مردماني بودند که مذهب برايشان اهميت بسياري داشت . پس اين باعث مي ‌شد که محلي براي دعا و راز و نياز با خداي خود داشته باشند . اولين آنها کليساي وانک بود . وانک اولين بار در سال ???? ساخته شد که البته اين بنا خيلي کوچک ‌تر از بناي فعلي و با وسعت کم ساخته شد .

?? سال بعد از ساخت اوليه به خواست و تشويق خليفه وقت داوير اول ( خليفه شخصي است روحاني که ازدواج نمي‌ کند و امور ارامنه در دست اوست اين شخص از ارمنستان و يا لبنان که رئوس مذهبي ارامنه هستند انتخاب شده و به نقاط مختلفي که ارامنه ساکن هستند فرستاده مي ‌شود ) اين مکان ويران شده و جاي آن بنايي با طرحي شکوهمند و عظيم ساخته مي ‌شود . ساخت اين مکان ? سال به طول مي ‌انجامد و در سال ???? در زمان سلطنت شاه عباس دوم به اتمام مي ‌رسد . اين مکان را براي تعليم راهبان و اسکان خليفه بنا مي ‌کنند .

بناي عظيم و برج ساعت آن از فاصله دور مشخص است با ايران اين بنا با ذوق و سليقه مردمان اين منطقه بيشتر آشنا مي ‌شويم مردماني که خاک خود را رها کرده و به سرزمين غريب آورده شدند و اثري چنين زيبا خلق کرده‌اند . اين بنا دو در ورودي دارد که در اصلي دري چوبي بزرگ است که مردم از آن رفت و آمد مي ‌کنند . سر در اين ورودي منظره‌ اي از داخل دير با کاشي لاجوردي و خاکستري مزين شده بالاي تصوير به خط ارمني اين چنين نوشته شده « دير ناجي همگان محلي براي راهبان » . بعد از ورود دالاني وجود دارد که در دو طرف دالان دو اتاق وجود دارد که قبلاً در آن اتاق‌ ها به امور مربوط به ارامنه رسيدگي مي کردند ؛ ولي در حال حاضر يکي به عنوان مغازه‌ اي کوچک و ديگري به عنوان اتاق نگهباني از انها استفاده مي ‌شود . دالان به سمت پلکان ورودي مي ‌رود . در سمت راست پلکان برج ناقوس واقع است . در زير اين برج دو قبر وجود دارد ؛ اين قبر ها متعلق به سربازي ارمني و ديگري متعلق به پيشواي ارمني است . اين برج ?? سال بعد از بناي اصلي دير ساخته شده‌ است . هزينه آن را تاجري ارمني به اسم هوانجان جماليان متقبل گشته‌ است .

در سمت راست اين بنا ( برج ناقوس ) کتيبه ‌اي بزرگ به رنگ آبي مشخص است و دور آن را سنگ هاي صليبي احاطه کرده ‌اند اين سنگ هاي صليبي به زبان ارمني (خاچ کارم نام دارند يعني همان سنگ صليبي) اين سنگها يا خاچ کارها از کليساهاي ويران شده جلفا به اين مکان آورده شده و در اين ديوار نصب شده‌اند . در قسمت سمت چپ برج ناقوس بناي ياد بودي چشم بيننده را به طرف خود جلب مي ‌کند اين بناي ياد بود ، ياد بودي از قتل عام ارامنه ‌است که در سال هزار و نه صد و پانزده به دست ترکان عثماني صورت گرفته هر ساله در اين مکان در روز بيست و سه آوريل مراسم برگذار مي ‌شود که مردم ( ارامنه ) جمع شده و شمع روشن مي ‌کنند و ياد شهداي ارمني را گرامي مي‌ دارند .

بخش‌هاي کليساي وانک
چاپچانه
چاپچانه کليساي وانک پشت اين بنا واقع شده ، که البته چند سالي است که به چاپخانه تبديل شده‌ است . شايان ذکر است که اولين چاپخانه ايران و خاورميانه در اين مکان تأسيس شد . در سال ???? به سرکردگي پيشواي مذهبي کليساي وانک خليفه خاچاطور کساراتسي چاپخانه‌ اي داير شد ( در کليساي وانک ) اين شخص ماشين چاپ و حروف چاپ را خود شخصاٌ ساخت و در سال ???? کتابي با مضمون شرح حال پدران روحاني به چاپ رساند . هنوز هم چند نسخه از اين کتاب در موزه کليساي وانک وجود دارد که البته از لحاظ چاپ و کاغذ مرغوب نيست ولي براي چاپ کنندگان آن افتخار بزرگي است .

کتابخانه
در زمان کوچ بزرگ ، ارامنه همه چيز خود را جا گذاشتند و به ايران آمده ‌اند ولي تنها چيزي که نتوانستند از آن چشم پوشي بکنند کتاب هايي بود که در خانه‌ هاي خود داشتند ارامنه با تحمل زحمات فراوان کتاب هاي زيادي را با خود به ايران ( اصفهان ) آوردند اين کتاب ها تنها ثروتي بود که هميشه براي ارامنه باارزش بود و هست .

در سال ???? تا ???? در آن هنگام که ارمنيان و به ويژه پيشوايان مذهبي کليساي وانک مورد آزار و اذيت قرار گرفتند کتاب هاي زيادي به خاطر بدست آوردن تفنگ و باروت فروخته شدند ولي بعد از گذشت سال ها وقتي وضع به حالت عادي برگشت دوباره اين کتاب ها جمع ‌آوري شدند و در سال ???? قسمتي از کليساي وانک ( محوطه کليسا ) را به کتابخانه اختصاص دادند يعني کتابخانه ‌اي بنا کردند و گنجه‌ هاي چوبي براي آن ساختند تا بتوانند از کتاب ها نگهداري کنند که اين کتابخانه و گنجه‌ هاي چوبي آن در حال حاضر وجود دارد . شايان ذکر است تمام اين کتاب ها کتاب هاي خطي هستند که روي پوست نوشته شده ‌اند .
کتابخانه کليساي وانک در قسمت غربي محوطه کليسا روبروي نمازخانه واقع است .
بعد از آن پيشواي مذهبي خاچاطور شخصاً خليفه خوانس را به ايتاليا فرستاد تا شيوه چاپ کردن را بياموزد که خليفه هوانس به آمستردام مي‌ رود و آنجا شيوه چاپ را آموخته و يک ماشين چاپ نيز با خود به جلفاي اصفهان مي ‌آورد و در سال هزار و شش صد و چهل و هفت کتاب « تهيه و تقويم » را به چاپ مي‌ رسانند .
در سال ???? بارون مانوک هورداينان جلفايي يک ماشين چاپ عالي را که گرانقيمت نيز بوده را از اروپا به اصفهان مي ‌آورد که اين ماشين چاپ در حال حاضر در موزه کليساي وانک نگهداري مي‌ شود و اولين کتاب را که با اين ماشين در کليساي وانک به چاپ رساندند زبور داوود بود که تنها نسخه باقيمانده از آن در کتابخانه بولئان آکسفورد محفوظ است .

موزه
اين موزه در سال ???? در کليساي وانک ساخته شد . بعد از کتابخانه موزه اين کليسا قرار دارد . اين مکان محل نگهداري اجناس گرانقيمت و نايابي است که در دنيا نظير آنها وجود ندارد بايد گفت که بشر اين اموال گرانقيمت و ناياب به وسيله مردم هديه شده‌ اند که اهداي اين اموال بيشتر براي آن بوده که جايگاه مناسبي براي يادگار هاي گذشتگان وجود داشته باشد تا آيندگان بدانند پدرانشان که بودند و چه کردند .
در اين مکان از انجيل‌ هاي زيبايي نگهداري مي ‌شوند که يکي از آن انجيل ها کوچک ‌ترين انجيل دنيا است که با هفت زبان نوشته شده و هفت گرم وزن دارد .

اماکن اداري
در گذشته کارهاي اداري و قضايي ارامنه جلفا در اين مکان صورت مي ‌گرفت از تنظيم قباله ازدواج تا تعمير و ثبت فوت و تولد و امور قضايي مثل شکايات و رسيدگي به ان انجام مي ‌شد اين امر در حال حاضر ادامه دارد و ارامنه جلفا براي کارهاي خود به اين محل رفت و آمد مي‌ کنند . براي همين در دير آمناپرگيچ ساختماني ساخته مي ‌شود که در حال حاضر نيز برپاست و خدمتگزاران مردم در اين مکان به کار هاي جامعه ارمني در جلفا رسيدگي مي ‌کنند .
البته اين را نيز بنا به فراموش کرد که در گذشته امور ارامنه بعضي از کشور ها مثل هند نيز در ديرآمناپرکيج حل و فصل مي ‌شده ولي در حال حاضر فقط به امور ارامنه جنوب ايران رسيدگي مي ‌کنند .
اين مکان در جنوبي ‌ترين قسمت دير واقع است و سال ساخت آن به زمان سلطنت ناصرالدين شاه باز مي ‌گردد .
در قسمت شرقي دير روبروي موزه محل اسکان اسقف و يا خليفه وقت ساخته شده ‌است دو طبقه دارد که در طبقه اول وسائل و مايحتاج ذير در آن نگهداري مي‌ شود و طبقه دوم محل سکونت اسقف است .
اين بنا دو در ورودي دارد که در اصلي دري چوبي بزرگ است که مردم از آن رفت و آمد مي‌ کنند  .
سر در اين ورودي منظره ‌اي از داخل دير با کاشي لاجوردي و خاکستري مزين شده بالاي تصوير به خط ارمني اين چنين نوشته شده ( دير ناجي همگان محلي براي راهبان ) بعد از ورود دالاني وجود دارد که در دو طرف دالان دو اتاق وجود دارد که قبلاٌ در آن اتاق ها به امور مربوط به ارامنه رسيدگي مي‌ کردند ولي در حال حاضر يکي به عنوان مغازه ‌اي کوچک و ديگري به عنوان اتاق نگهباني از انها استفاده مي ‌شود  .
دالان ما را به سمت پلکان ورودي راهنمايي مي‌کند  .

داخل کليسا و تمام ديوارهاي اطراف و جوانب آن از تزئينات نقاشي رنگ و روغن و آب طلا به سبک ايراني و تصاويري از زندگي حضرت مسيح (ع)  متاثر از نقاشي ايتاليايي تزئين شده است .
برج ناقوس روبروي در اصلي کليسا به سبک ايراني است و در زمان شاه سلطان حسين ساخته شده است .