مناره زيار متعلق به دوران سلجوقي بلندترين بناي قديمي واقع در منطقه شرق اصفهان است که در حدود 33 کيلومتري اصفهان ، يک کيلومتري شرق روستاي زيار و در 600 متري ساحل جنوبي بستر زاينده رود واقع شده است كه روبروي آن در شمال رودخانه ، منظره مسجد و مناره برسيان قابل مشاهده است .
مناره زيار بر روي تكه پايه آجري و هشت گوشه در سه طبقه بنا شده است . دو طبقه فوقاني مناره با استفاده از شيوه قطار بندي تزئين شده است ، در پايه مناره مسجدي وجود داشته كه اثري از آن در دست نيست .
مناره زيار تنها نمونه مناره هاي سه طبقه اصفهان است كه تاكنون به حالت اصلي خود باقي مانده و در آن تصرف و مداخله اي نشده و خرابي هم كمتر در آن راه يافته است .

ارتفاع آن بالغ بر 50 متر است و 160 پله دارد . سال ساختمان آن در كتيبه هاي موجود منار ذكر نشده ولي آقاي مايرون بمنت سميث كه راجع به مناره هاي اصفهان تحقيقاتي نموده سال ساخت آن را پس از مقايسه با ساير مناره هاي اين دوره از نظر معماري و نوع تزئينات و آرايش آن همزمان با ساخت مناره ساربان و بين سال هاي 550 تا 688 هجري مي داند .

اين منار سلجوقي يک بناي آجري است که ساق آن تا ارتفاع سه متري هشت ضلعي و بقيه بدنه منار بصورت گرد بوده و بالاترين نقطه منار بصورت يک مکعب است که چنين شکلي فقط در اين منار وجود دارد . اين بنا بر روي يک سکوي هشت ضلعي بزرگ بنا شده است . قطر بدنه منار در پايين در حدود چهار متر و در بالاترين نقطه حدود يک متر مي باشد .

منار داراي سه طبقه است که دو طبقه آن داراي پله و طبقه بالايي بدون پله است . طبقه اول و دوم داراي تاج به دور منار است . پله هاي منار بصورت مارپيچ با گردش بر خلاف عقربه هاي ساعت بالا رفته و در طول مسير دريچه هايي براي نور و تهويه هوا در بدنه منار تعبيه شده است .

تزئينات : بدنه منار جمعاً داراي 20 رديف تزئينات زيباي آجر کاري است : طبقه اول 10 رديف + تاج اول = 11 رديف ( رديف هشتم کاشي نوشته فيروزه اي آيات قرآن ) . رديف اول ساق هشت ضلعي است و در رديف دوم رو به قبله مربع بزرگي قرار دارد که محل کتيبه بوده است  .

طبقه دوم 5 رديف + تاج دوم = 6 رديف ( رديف چهارم کاشي نوشته بوده که بيشتر آن ريخته است )
طبقه سوم شامل دو رديف در بدنه گرد منار و يک رديف کلاهک مکعب شکل که بر روي آن به سمت قبله کلمه « الله » با کاشي فيروزه اي نوشته شده است .
در ورودي منار به سمت غرب است و در بالاي هر دو تاج دو دريچه به سمت جنوب ( قبله ) قرار دارد . همچنين در بالاي تاج دوم سه پنجره به سمت هاي شمال ، شرق و غرب وجود دارد .
از کف تا طبقه اول 122 پله و 9 دريچه تهويه و نور قرار دارد و تاج بيروني دورادور به پهناي حدود 60 سانتيمتر است .
از طبقه اول تا دوم 38 پله و 2 دريچه تهويه و نور قرار دارد و تاج بيروني دورادور به پهناي حدود 40 سانتيمتر است .
از طبقه دوم تا نوک منار بدون پله است و در حدود 5 متر ارتفاع دارد  .
پهناي اولين پله حدود 80 و پهناي آخرين پله حدود 40 سانتيمتر است و ارتفاع پله ها بين 25 تا 27 سانتيمتر مي باشد .
ارتفاع تقريبي منار در حدود 47 متر يا بيشتر است + سکوي پائيني که در حدود 60 تا 70 سانتيمتر ارتفاع دارد .
کل مجموعه بر روي يک بلندي واقع است که از زمين هاي اطراف آن در حدود نزديک به يک تا دو متر اختلاف ارتفاع دارد . دورادور منار را زمين هاي کشاورزي احاطه کرده است . منار کمي به سمت قبله انحراف پيدا کرده است .
ويژگي خاص منار زيار اين است که برخلاف ديگر منارها که توسط ساختمان ها احاطه شده اند ، اين منار در ميان دشت وسيعي قرار دارد و از هر کجاي اين دشت که بنگري جلوه خاصي دارد .
كتيبه اين مناره در قسمت فوقاني آن بخط كوفي برجسته با كاشي فيروزه اي بر زمينه آجر ساده شامل آيه 33 سوره فصلت است بشرح زير  :
" بسم الله الرحمن الرحيم و من احسن قولا ممن دعا الي الله و عمل صالحاً و قال انني من المسلمين - الله ربي  "
نام زيار که به روستاي محل استقرار اين مناره سلجوقي اطلاق مي شود به احتمال قوي با دوره حکمراني مرداويج زياري ارتباط دارد که در آغاز قرن چهارم هجري شهر اصفهان پايتخت وي بوده است و در ساحل زاينده رود قصرهايي براي سکونت و مراکز اداري حکومت وي بنا شده بوده است .