بانک اطلاعات مشاغل ایران

اگر دقت کرده باشید در تمام خودروها یک پروانه در قسمت جلویی وجود دارد که در بسیاری از مواقع در حال چرخیدن است. این فن یا  پروانه چیست و چه کاری انجام می‌دهد؟ گفتیم که در موتور خودرو در اثر عمل احتراق گرمای فوق‌العاده زیادی تولید و مقدار زیادی از آن به محیط داده می‌شود. اما آب خودرو توسط پمپی به نام واترپمپ (Water Pomp) در حال چرخیدن دور موتور است.

گرمای موتور نیز به آب داده شده و آب گرم باید در نقطه گرمایش گرفته شود تا بتواند موتور خودرو را خنک کند. آب پس از چرخیدن به دور موتور وارد رادیاتور شده و آنجا خنک می‌شود اما آب در رادیاتور در طی دو فرایند خنک می‌شود.

۱- عبور از یک مسیر طولانی با سطح مقطع کم

۲- برخورد هوای محیط با آب در تمام مدت عبور از رادیاتور.

اما چگونه می‌توان هوای محیط را در رادیاتور عبور داد؟ برای این کار از یک پروانه استفاده شده که نقش آن به جریان انداختن هوا و عبور آن از رادیاتور است. در حقیقت این پروانه نقش یک دمنده را به عهده دارد ، اما این پروانه چگونه می‌چرخد؟ آیا باید همیشه در حال چرخش باشد؟
 در خودروهای نسل گذشته نیرو این پروانه از موتور خودرو گرفته می‌شد و همیشه در حال چرخش بود. به این صورت که پروانه توسط یک پولی و تسمه از میل‌لنگ نیرو گرفته و با دور موتور، دور پروانه نیز تغییر می‌کرد اما این روش مشکلاتی  را به دنبال دارد. مهم‌ترین آنها گرفتن نیرو از میل‌لنگ است . عیب دیگر آن استهلاک بالای این روش است. چون این سیستم مکانیکی است، می‌تواند در بسیاری از مواقع، مثلا در شرایط آب و هوای نامطلوب دچار هرزگردی و تلف‌کردن نیرو شود و  از کار بیافتد.

همچنین به علت کار دائم پروانه، سروصدای زیادی تولید می‌کرد که باعث عدم بی‌صدایی خودرو می‌شد. پس از مدتی کمپانی‌های خودروسازی به این نتیجه رسیدند که این سیستم مقرون به صرفه نیست و سیستم الکتریکی را جایگزین آن کردند. در سیستم الکتریکی نیروی لازم جهت چرخش پروانه از باتری گرفته می‌شود.
 این سیستم به این صورت است که نیروی  یک موتور الکتریکی به پروانه منتقل و نیروی برق باتری به موتور وصل می‌شود. موتور سر پروانه را به چرخش درمی‌آورد، اما این سیستم برخلاف نوع قبلی همیشه کار نمی‌کند و فقط زمانی که دمای آب بالا می‌رود روشن می‌شود و شروع به چرخش می‌کند. در خودروهای کاربراتوری که از  یک فشنگی  استفاده شده و با گرمای آب در رابطه مستقیم است وقتی گرمای آب بالا برود، فشنگی عمل می‌کند و باعث وصل‌شدن جریان برق به موتور الکتریکی یا همان فن می‌شود.
اما در خودروهای انژکتوری کار فشنگی را سنسور دمای آب انجام می‌دهد. این حسگر به ECU دمای بالای آب را منتقل می‌کند. ECUU نیز دستور روشن‌شدن فن را می‌دهد. در خودروهای کاربراتوری اگر فشنگی خراب شود یا جریان برق در بین راه قطع شود، فن به طور دائم کار می‌کند تا موقعی که عیب برطرف شود.